Miażdżyca tętnic prowadzi do udaru mózgu
10/08/2021
Miażdżyca tętnic szyjnych, a właściwie dogłowowych (poza tętnicami szyjnymi, również tętnice kręgowe prowadzą krew do ważnych życiowo części mózgu odpowiedzialnych między innymi za pracę serca czy oddech), dotyczy około 20% osób z udarem niedokrwiennym mózgu. Jest to dość duża liczba chorych, zatem ważne jest wczesne wykrywanie zmian miażdżycowych mogących prowadzić do zachorowania. Najczęściej zajętą procesem chorobowym jest tętnica szyjna wewnętrzna.
Jak się objawia miażdżyca?
Miażdżyca to przewlekły stan zapalny ściany naczynia. Na powierzchni blaszki miażdżycowej, w wyniku zachodzących tam procesów zapalnych oraz w wyniku kontaktu blaszki miażdżycowej ze składnikami krwi, tworzą się drobne skrzepliny. Objawy miażdżycy tętnic dogłowowych mogą być powodowane przez drobne skrzepliny urywające się z powierzchni blaszki miażdżycowej i przemieszczające się z prądem krwi do krążenia mózgowego, co powoduje zamknięcie tętnic mózgowych. Skrzeplina tworząca się na blaszce miażdżycowej miejscu krytycznego zwężenia może prowadzić do nagłego zamknięcia się naczynia i zatrzymania krążenia domózgowego.
Dzięki temu, że skrzepliny krwi niekiedy samoistnie się rozpuszczają, miażdżyca tętnic domózgowych może powodować powstawanie przemijających objawów. Jednym z takich objawów ostrzegawczych może być przejściowa, trwająca nie dłużej, niż kilka minut, ślepota jednego oka. Typowo jest to wrażenie, jakby na oko spadła kurtyna teatralna, a następnie stopniowo się podnosiła, odsłaniając pole widzenia.
Kolejną manifestacją miażdżycy tętnic dogłowowych jest wystąpienie przemijających objawów neurologicznych typowych dla udaru mózgu, czyli na przykład: zaburzeń mowy, opadania kącika ust, osłabienia siły mięśniowej, czy zaburzeń czucia jednej strony ciała. Wystąpienie przejściowego niedokrwienia mózgu oznacza, że ryzyko zachorowania na udar mózgu jest bardzo duże. Nawracające nawet kilka razy w krótkim czasie przemijające objawy neurologiczne mogą świadczyć o zamykaniu się światła tętnicy dogłowowych.
Jak diagnozować miażdżycę?
Standardową bezinwazyjną metodą oceny miażdżycy tętnic dogłowowych jest badanie ultrasonograficzne (USG). Duża dostępność i dokładność badania, zwłaszcza w rękach doświadczonego diagnosty, pozwala w prosty sposób zdiagnozować istotne zwężenie tętnicy. Zaleca się jednak potwierdzenie tej diagnozy w badaniu radiologicznym – angiotomografii tętnic dogłowowych z podaniem środka kontrastowego.
Jak leczyć miażdżycę?
O sposobie leczenia decyduje stopień zwężenia tętnicy przez blaszkę miażdżycową. Przy zwężeniach nieistotnych klinicznie (< 70 %) wskazane jest leczenie zachowawcze, w szczególności dieta niskotłuszczowa połączona z lekami obniżającymi poziomu „złego” cholesterolu. Ponadto bardzo istotne jest zaprzestanie palenia papierosów, zwiększenie aktywności fizycznej i zmniejszenie masy ciała.
W przypadku zwężenia istotnego klinicznie (> 70 %), poza leczeniem zachowawczym, wskazane jest rozważenie leczenia operacyjnego. Obecnie dostępne są dwie metody leczenia: endarterektomia i wewnątrznaczyniowa angioplastyka z implantacją stentu. Zabieg endarterektomii polega na chirurgicznym usunięciu blaszki miażdżycowej. Jest to zabieg chirurgiczny przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym. Druga metoda jest mniej inwazyjna i polega na zabezpieczeniu blaszki miażdżycowej i odtworzeniu prawidłowego światła naczynia poprzez umieszczeniu w miejscu zwężenia specjalnej metalowej sprężynki – tzw. stentu naczyniowego, która zabezpiecza przed ponownym narastaniem zmian miażdżycowych w tym miejscu.
Wykonanie zabiegu usunięcia blaszki miażdżycowej (którąkolwiek z metod) znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia udaru mózgu w przyszłości.
Pamiętaj! Jeżeli doświadczyłeś któregokolwiek z opisanych powyżej objawów lub stwierdzono u Ciebie zwężenie tętnicy szyjnej, nie zwlekaj z zasięgnięciem opinii lekarskiej w celu ustalenia dalszego postępowania. Czas to mózg, nie odbieraj sobie szansy na dalsze zdrowe życie.
Lek. Tomasz Tomaszewski
Specjalista neurolog